ΟΙ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΛΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Πολλοί ορθόδοξοι αγνοούν λεπτομέρειες σχετικά με τους λεγόμενους «παλιοημερολογίτες» και τους θεωρούν ως κανονικά ορθοδόξους, έστω «κάπως ακραίους» ή «φανατικούς» ή «παραδοσιακούς». Η πραγματικότητα είναι πως οι οργανωμένες «σύνοδοι» παλιοημερολογιτών δεν αναγνωρίζονται ως έγκυρες από καμμία τοπική Εκκλησία και κανένα Πατριαρχείο. Ομοίως, οι παλιοημερολογίτες συχνά αποκαλούνται σχισματικοί, εξωεκκλησιαστικοί και παρασυνάγωγοι από χείλη ιερέων και αρχιερέων. Συγκεκριμένα, η ιερά σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει λάβει διάφορες αποφάσεις βάσει των οποίων, όπως τεκμηριώνονται από ιερούς κανόνες, δεν αναγνωρίζονται οι παλιοημερολογίτες «κληρικοί» ως ορθόδοξοι, ούτε οι ιεροπραξίες τους ως έγκυρες και αγιαστικές. Κατά καιρούς η Εκκλησία της Ελλάδος προβαίνει διά αρχιερέων της σε επίσημες ανακοινώσεις προς το ποίμνιό της, προσπαθώντας να το αποτρέψει από παλιοημερολογίτες. Το ίδιο πράττουν ευαισθητοποιημένοι μεμονωμένοι ιερείς με δημοσιεύματα σε ιστοσελίδες και ιστολόγια, παρέχοντας ενημέρωση και τεκμηριωμένες αναλύσεις στους ορθοδόξους πιστούς. Αξιοσημείωτο είναι πως λέγοντας «παλιοημερολογίτες» δεν εννοούμε τις κανονικές Εκκλησίες και Πατριαρχεία που χρησιμοποιούν το παλιό (ιουλιανό) ημερολόγιο (π.χ. Άγιο Όρος, Ιεροσόλυμα, Ρώσοι, Γεωργία, Πολωνία κλπ), αλλά τις πολυποίκιλες και ανεξάρτητες οργανωμένες ομάδες αυτόκλητων «ορθοδόξων», που αυτοπροσδιορίζονται ως «γνήσιοι ορθόδοξοι», «ΓΟΧ», «παλαιοεορτολογίτες», «ενιστάμενοι», «ακαινοτόμητοι», «ορθόδοξοι με το παλιό», «παλιοημερολογίτες» κλπ. Σημαντικό είναι πως πολλοί όντως ορθόδοξοι παρακολουθούν θρησκευτικές τελετές παλιοημερολογιτών, αγνοούντες ή ανεχόμενοι το ότι αυτοί δεν έχουν αναγνώριση και κανονική εξάρτηση από την κανονική Εκκλησία του τόπου τους, το ότι δεν έχουν εκκλησιαστική κοινωνία με την κανονική εκκλησιαστική διοίκηση κλπ. Οι περισσότερες από τις παντελώς αυτόνομες «ορθόδοξες εκκλησίες παλιοημερολογιτών» αναγνωρίζονται μόνο νομικώς (ως σωματεία, για την ληξιαρχική καταχώρηση τελετών κλπ) και όχι εκκλησιαστικώς στην Ελλάδα, στην Κύπρο και άλλες χώρες με ορθόδοξο πληθυσμό. Κάτωθι επιχειρούμε μία πρώτη προσέγγιση και καταγραφή του φαινομένου. 

Β. ΔΟΜΗ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΠΑΛΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΣΜΟΥ

Ο παλιοημερολογιτισμός στην Ελλάδα αποτελεί φαινόμενο που διακρίνεται από πλήθος επί μέρους παλιοημερολογίτικων χριστιανικών «εκκλησιών» ή παρατάξεων, οι οποίες διακατέχονται τουλάχιστον από ασαφή διαχωριστικά όρια, έντονες εσωτερικές διαμάχες, συχνές «μεταγραφές» στελεχών και υπερβάλλοντα θρησκευτικό ζήλο… Λέγοντας «παλιοημερολογίτες» δεν εννοείται κάποια ενιαία και συμπαγής «ορθόδοξη εκκλησία», αλλά πολλές ξεχωριστές χριστιανικές ομολογίες, εντελώς διαφορετικές από όντως ορθόδοξες τοπικές Εκκλησίας και Πατριαρχεία (π.χ. Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, Πατριαρχείο Μόσχας, Πατριαρχείο Γεωργίας, Εκκλησία Πολωνίας, Άγιον Όρος κλπ), που ακολουθούν μεν το παλιό (ιουλιανό) ημερολόγιο, είναι δε σε πλήρη εκκλησιαστική κοινωνία με την κανονική ορθόδοξη Εκκλησία ανά την υφήλιο. Δρουν κάθε μία αυτοτελώς και εκτός της κοινωνίας με την Εκκλησία της Ελλάδος ή οποιασδήποτε άλλης τοπικής ορθόδοξης Εκκλησίας και Πατριαρχείου ανά την υφήλιο. Όλες αυτές, σύμφωνα με την Εκκλησία της Ελλάδος και όλες τις τοπικές Εκκλησίες και Πατριαρχεία ΔΕΝ είναι ορθόδοξες και δεν έχουν αποστολική διαδοχή, ενώ οι ρασοφόροι «κληρικοί» τους δεν θεωρούνται κανονικοί ιερείς. Κάθε παράταξη έχει συνήθως πολύπλοκη γενεαλογία ή ασαφή προέλευση.

Τα μέλη των αντιστοίχων θρησκευτικών κοινοτήτων συνήθως αυτοαποκαλούνται «γνήσιοι ορθόδοξοι χριστιανοί (ΓΟΧ)», ενώ τα ΜΜΕ και ο απλός κόσμος τους χαρακτηρίζει συχνά απλά ως «παλιοημερολογίτες» ή ακόμη και «παραεκκλησιαστικούς», ιδίως όταν δημοσιογραφικός θόρυβος προκαλείται από τις μεταξύ τους συγκρούσεις, π.χ. για σφετερισμούς ναών τους, «καθαιρέσεις» κληρικών τους κλπ. Τηρώντας την ορολογία των ίδιων των παλιοημερολογιτών, σημειώνουμε ότι στον χώρο του «παλιού ημερολογίου» υπάρχουν διάφορες «παρατάξεις», παρακλάδια ούτως ειπείν, που είναι όλες ανεξάρτητες μεταξύ τους, δίχως θρησκευτική σχέση μεταξύ τους και (τουλάχιστον διά δημοσιευμάτων ένθεν και ένθεν) αλληλοαντιμαχόμενες ή αλληλοαφορισμένες. Έκαστη παράταξη έχει κάποιον επικεφαλής ρασοφόρο, που φέρει τον τίτλο του «αρχιεπισκόπου Αθηνών» ή «επισκόπου» ή «μητροπολίτη» των «γνησίων ορθοδόξων» ή των «παλαιοεορτολογιτών», δηλαδή των παλιοημερολογιτών, και περιβάλλεται από αντίστοιχη «ιερά σύνοδο επισκόπων» παλιοημερολογιτών, κατά πάντα άσχετη με την κανονική εκκλησιαστική διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδος και οποιασδήποτε τοπικής ορθόδοξης Εκκλησίας και Πατριαρχείου σε εκκλησιαστική κοινωνία με αυτή. Σχετικά με την ανέλιξη και επέκταση των παλιοημερολογιτών μετά το 1961 έχει γραφεί προσφυώς για έναν από τους πρώτους παλιοημερολογίτες ηγέτες «αρχιεπίσκοπο» Αυξέντιο Πάστρα: «Επί εποχής Αυξεντίου γέμισε ο πλανήτης με "παλαιοημερολογίτες" επισκόπους, οι οποίοι με τη σειρά τους χειροτόνησαν και άλλους δημιουργώντας μια Λερναία Ύδρα με μίτρες αντί για κεφάλια.» 

Υπάρχουν δύο βασικές ομαδοποιήσεις των παρατάξεων και δύο ελάσσονες.

Οι βασικές είναι

Α. οι «φλωρινοσεραφειμικοί» ή «φλωρινικοί» ή «αυξεντιακοί»

Β. οι «ματθαιικοί»

Οι ελάσσονες είναι οι διάφοροι ανεξάρτητοι και οι προερχόμενοι από το εξωτερικό (ιδίως την πρώην ΕΣΣΔ).

Παρατηρείται πολύ έντονη αντιπαλότητα μεταξύ φλωρινοσεραφειμικών και ματθαιικών. Κομβικά πρόσωπα είναι δύο από τους βασικούς ηγέτες των παλιοημερολογιτών του σχίσματος του έτους 1935, οι οποίοι διχάστηκαν και μεταξύ τους επισήμως μόλις το 1937. Ο μεν Χρυσόστομος Καβουρίδης θεωρείται «πατέρας» της φλωρινοσεραφειμικής ομάδας παρατάξεων, ο δε Ματθαίος Καρπαθάκης της ματθαιικής. Αμφότεροι θεωρούνται «άτλαντες της ορθοδοξίας» από τις αντίστοιχες ομάδες παρατάξεων, ακόμη και άγιοι, και αμφότεροι είναι στόχοι πικρών επιθέσεων από τους αντιπάλους. Παρατηρείται επίσης σοβαρή διαφορά θέσεων μεταξύ των δύο βασικών ομάδων παρατάξεων παλιοημερολογιτών, σε θέματα δόγματος, εικονογραφίας, εκκλησιολογίας, κανονικότητας/αντικανονικότητας μυστηρίων και επισκόπων κλπ. Ενδεικτικές της συντηρούμενης αντιπαλότητας και διαφοράς είναι οι τεκμηριωμένες και εύγλωττες θέσεις

Α. των ματθαιικών σχετικά με άθεσμες χειροτονίες και εμπαιγμούς των ιερών κανόνων από τους φλωρινοσεραφειμικούς, εδώ και εδώ

Β. των φλωρινοσεραφειμικών σχετικά με το πρόσωπο του ηγέτη των αντιπάλων Ματθαίου, του και αποκαλούμενου «αγίου πατέρα», εδώ και εδώ. Οι φλωρινοσεραφειμικές και οι ματθαικές παρτάξεις έχουν εντελώς διαφορετική «πηγή» και χρόνο ίδρυσης. Οι μεν φλωρινοσεραφειμικές ανάγονται στις αντικανονικές χειροτονίες από 1 (ή 2) αμφιλεγόμενο(υς) Ρώσο(υς) επίσκοπο(υς) στις ΗΠΑ το 1960, ενώ οι ματθαιικές από την αντικανονική χειροτονία από 1 καθηρημένο πρώην αρχιμανδρίτη στην Ελλάδα το 1948. Οι ανεξάρτητες και οι εξωγενείς παρατάξεις έχουν άγνωστη προέλευση, συχνά σχετιζόμενη με σχισματικές ομάδες της αλλοδαπής. Οι φλωρινοσεραφειμικοί ονομάζουν φανατικούς, ακόμη και «ακαταλόγιστους», τους ματθαιικούς, θεωρώντας πως βλάπτουν την εικόνα του παλιοημερολογιτισμού με θέσεις περισσότερο ακραίες από τις δικές τους και πως δεν επιτρέπουν κινήσεις αλληλοπροσέγγισης των αντιστοίχων ομάδων παρατάξεων. Οι ματθαιικοί διατυμπανίζουν την άποψη πως ο Ματθαίος Καρπαθάκης (κατ’ αυτούς άγιος, αλλά κατά την Εκκλησία της Ελλάδος καθηρημένος πρώην αρχιμανδρίτης), υπήρξε ο μόνος ορθόδοξος επίσκοπος επί γης επί των ημερών του, οπότε δικαίως χειροτόνησε μόνος του διαδόχους «επισκόπους» (παλιοημερολογίτες).      Παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο βασικών παρατάξεων, υπάρχουν θρησκευτικές σχέσεις των μεν με τους δε τόσο σε επίπεδο λαϊκών, όσο και σε επίπεδο ρασοφόρων. Ενδεικτικό είναι ότι ο νυν «αρχιεπίσκοπος» της πολυαριθμότερης παράταξης φλωρινοσεραφειμικών έλκει τη «χειροτονία» του από ματθαιικό «επίσκοπο». Ο δε προηγούμενος «αρχιεπίσκοπος» της ίδιας φλωρινοσεραφειμικής παράταξης είχε «πνευματικό» τον ίδιο τον Ματθαίο Καρπαθάκη, τον οποίο οι μεν ματθαιικοί λατρεύουν ως άγιο, οι δε φλωρινοσεραφειμικοί αποκαλούν «σχισματικό», «αμαθή» και «επιβλαβή για τον ιερό αγώνα», όπου «ιερός αγών» αποκαλείται από τους παλιοημερολογίτες περίπου η επιμονή στην θρησκευτική απομόνωση, μακράν της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Οι παρατάξεις είναι συνήθως νομικά/οικονομικά οργανωμένες υπό μορφήν σωματείων ή αστικών εταιρειών. Σημειωτέον πως οι παλιοημερολογίτες, ιδίως οι ηγέτες αυτών, δεν έχουν την συνείδηση πως «αθροιστικά ο χώρος του παλιού ημερολογίου αποτελεί μία εκκλησία», αλλά ονομάζουν σχισματικούς ή αιρετικούς ή σχισματοαιρετικούς (αναλόγως περίστασης) τους αντιπάλους παλιοημερολογίτες άλλων παρατάξεων. Οι απλοί λαϊκοί παλιοημερολογίτες είναι συνήθως άνθρωποι μεγάλης πίστης στο Θεό και μεγάλης προσήλωσης προς τους ηγέτες της παράταξής τους, φίλοι της παράδοσης και πατριώτες. Η μεταξύ των παλιοημερολογιτών ηγετών σχάση επιβεβαιώνεται από «αφορισμούς» και «καθαιρέσεις» που επιφυλάσσουν για αντιπάλους ή για αποχωρήσαντες ρασοφόρους, όπως αποτυπώνονται σε έντυπα περιοδικά τους και δημόσιες ομιλίες των παλιοημερολογιτών ηγετών.

Έχει γραφεί χαρακτηριστικά:

«Το μίσος και η πολεμική μεταξύ των Εκκλησιών αυτών είναι πραγματικά απερίγραπτο. Κάθε Εκκλησία Γ.Ο.Χ. θεωρεί, ότι οι υπόλοιπες «δεν είναι τίποτε, ότι δεν έχουν αποστολική διαδοχή, δεν έχουν ιερωσύνη, δεν σώζουν», δεν έχουν έγκυρα μυστήρια. Για τον λόγο αυτό οι Γ.Ο.Χ. τελούν αναμυρώσεις στους πιστούς ή ακόμη και αναχειροτονίες στους ιερείς και επισκόπους των άλλων παρατάξεων κατά την προσχώρησί τους στην δική τους παράταξι, όπως δηλαδή θα έπρατταν σε περιπτώσεις αιρετικών, που επιστρέφουν στην Ορθόδοξο Εκκλησία. Πολύ συχνά άλλωστε, οι διάφορες παρατάξεις αλληλοϋβρίζονται ως αιρετικές ψευδεκκλησίες και εξαπολύουν εκατέρωθεν φρικτούς αναθεματισμούς… Κάθε μία από τις ζηλωτικές παρατάξεις διεκδικεί αποκλειστικά για τον εαυτό της την Ορθοδοξία και την ταυτότητα με την Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, απαιτώντας ακόμη και από την πραγματική Εκκλησία του Χριστού (το σύνολο των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών) να τις αναγνωρίσουμε ως τους μοναδικούς εκπροσώπους της Ορθοδοξίας… Οι μεταπηδήσεις των κληρικών και των λαϊκών από παράταξι σε παράταξι είναι συνηθισμένο φαινόμενο, καθώς οι λόγοι που τους ωθούν σε τέτοιες πράξεις είναι συνήθως ασήμαντοι (συμφεροντολογικοί, προσωπικοί, διοικητικοί και όχι ιδεολογικοί ή πολύ περισσότερο δογματικοί). Αρκετοί μάλιστα Γ.Ο.Χ. …μεταπηδούν αναλόγως από παράταξι σε παράταξι. Η πράξις τους αυτή είναι βέβαια τελείως άγνωστη για τα Ορθόδοξα δεδομένα. Πολλές φορές συμβαίνει και το εξής παράδοξο φαινόμενο: Η μεταπήδησις ενός επισκόπου ή ιερέως σε άλλη παράταξι συμπαρασύρει αναγκαστικά και το ποίμνιό του, το οποίο αντιλαμβάνεται ότι έχει βρεθή εντελώς ξαφνικά στα πλαίσια νέας… δικαιοδοσίας.»

Γ. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΠΑΛΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ

Άλλοι θεωρούν τους παλιοημερολογίτες «ακραιφνείς ορθοδόξους», άλλοι «γνησίους ορθοδόξους», άλλοι «αγύρτες και τσαρλατάνους», άλλοι «σχισματικούς», άλλοι «παραεκκλησιαστικούς», άλλοι «φανατικούς», άλλοι «ταλιμπάν» κλπ, όπως αυτό προκύπτει από δημοσιεύματα σε ίντερνετ και ΜΜΕ. Στο παρελθόν, απώτερο και πρόσφατο, έχουν ακουστεί διάφορες κινήσεις στερούμενες σοβαρότητας, αλλά και διάφορα σκάνδαλα στο χώρο τους, συνήθως οικονομικής και σεξουαλικής φύσεως ή ταραχών, που συγκλόνισαν το πανελλήνιο, αλλά λόγω άγνοιας της κοινής γνώμης χρεώθηκαν γενικώς και αορίστως «στην Εκκλησία»... Κάποιοι μιλούν δημοσίως για «βιομηχανία εξορκισμών» από παλιοημερολογίτες και ξεματιάσματα έναντι αμοιβής, ενώ σχετικά άρθρα περί παλιοημερολογίτικων μονών κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως οι πλείστες παρατάξεις εντός του παλιοημερολογιτισμού μονοπωλούν, καθεμία για τον εαυτό της, σύμφωνα με τους παλιοημερολογίτες ηγέτες εκάστης, την αποκλειστικότητα της ορθοδοξίας, την μόνη καθαρή αποστολική διαδοχή επί γης  και την ταύτιση με τη «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία» του Συμβόλου της Πίστεως!

Δ. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ-ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

Γεγονός αποτελεί πως ο χώρος του εκτός Εκκλησίας της Ελάδος παλιοημερολογιτισμού είναι πολυκερματισμένος και σε μεγάλο βαθμό άναρχος, πράγμα που παραδέχονται και δημοσίως πολλοί από τους παλιοημερολογίτες Ελλάδος. Επιχειρούμε προσέγγιση του φαινομένου, το οποίο εν πολλοίς παραμένει «παρθένο έδαφος» για κάθε ενδιαφερόμενο ερευνητή, παρότι υπάρχουν πολλών ειδών δυσκολίες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η έκδηλη τάση ενίων παλιοημερολογιτών ηγετών για «επισκοποποίηση» και ηγεσία/εξουσία σε παλιοημερολογίτικες παρατάξεις, ενώ η προσωπολατρεία στους χώρους αυτούς θεωρείται έντονη, πράγμα που έχει επισημανθεί πολλάκις σε κείμενα παλιοημερολογιτών σαν «η νόσος του ιερού ημών αγώνος», όπου «ιερός αγών» νοείται η συστηματική αποχή από κάθε προσπάθεια καταλλαγής τους με την Εκκλησία της Ελλάδος. Εκπονήσαμε και παρουσιάζουμε κάτωθι το αποτέλεσμα σύντομης έρευνάς μας σχετικά με τις διάφορες παλιοημερολογίτικες παρατάξεις, αναζητώντας τα βασικά χαρακτηριστικά και την προέλευση εκάστης. Η έρευνα έγινε μέσω διαδικτύου και μέσω ηλεκτρονικής, προσωπικής ή τηλεφωνικής επαφής με μέλη παρατάξεων, κυρίως ρασοφόρων. Ευχής έργον θα ήταν να γίνει πληρέστερη και ευρύτερη, για γνωριμία με τον θρησκευτικό αυτό χώρο που φέρεται να κινείται προσπαθώντας να μονοπωλήσει ή απλώς να διεκδικήσει το όνομα του ορθοδόξου.

Ε. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ

Ακολουθεί κατάλογος παλιοημερολογίτικων παρατάξεων, αντιστοίχων ηγετών και σύντομος σχολιασμός, όπως προέκυψε από έρευνά μας στα τέλη 2014 και αρχές 2015. Επιφυλασσόμαστε για ανασύνταξη της παρούσης, αναλόγως εξελίξεων στον παλιοημερολογίτικο χώρο και βάσει νέων πληροφοριών. Μετρήστε:

1. Φερόμενος ως «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» Μακάριος Καβακίδης. Ηγείται της παράταξης των «μακαριακών», που άλλοι παλιοημερολογίτες ονομάζουν χλευαστικά «μακαρίτες». Έχουν σχετικά ήπιο λόγο, επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την ιστορία του προσφυγικού ελληνισμού και κοπιάζουν για τη συνολική ενίσχυση του παλιοημερολογιτισμού στην Ελλάδα. Πρόκειται για τους οικονομικά ηττηθέντες από εσωτερικά σχίσματα στον κλάδο τους. Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε σε άλλη παλιοημερολογίτικη παράταξη. Εκπρόσωποί τους υιοθετούν συχνά «φιλοπατριωτική» ρητορική. Εδρεύουν στην Αθήνα, στην οδό Κάνιγγος, στον ίδιο αριθμό οδού και στην ίδια οικοδομή που εδρεύει ανταγωνιστική παλιοημερολογίτικη ομάδα, οι μεν στον 3^ο όροφο, οι δε στον 4^ο! Ναούς διαθέτουν και στη Θεσσαλονίκη, κάποιοι εκ των οποίων διεκδικούνται δικαστικώς και από άλλες παρατάξεις. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

2. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Μεσογαίας και Νήσων» Χριστοφόρος Αγγελόπουλος. Ηγείται της παράταξης των «χριστοφορικών». Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, δέχονται όμως σε κάποιες από τις άλλες παλιοημερολογίτικες παρατάξεις. Πρόκειται για  αυτοτελή παράταξη, η οποία αποσχίστηκε εντός του έτους 2014 από την παράταξη του αξιοτίμου κ. Μακάριου Καβακίδη, δεν κοινωνεί με τις λοιπές παρατάξεις και που ο επικεφαλής της δεν φέρει, τουλάχιστον προς το παρόν, τον τίτλο του «αρχιεπισκόπου Αθηνών», ενώ βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης του κλήρου της. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

3α. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Φυλής» Κυπριανός Γιούλης. Ηγούνταν έως τις αρχές του 2014 της παράταξης των «ενισταμένων» ή «κυπριανιτών», που άλλοι παλιοημερολογίτες χλεύαζαν ή χλευάζουν ως «κΟπριανίτες». Είναι σχετικά μετριοπαθείς και επέτυχαν εντός Μαρτίου 2014 να αναγνωριστούν και να ενωθούν με τους «καλλινικούς» παλιοημερολογίτες, επιβάλλοντάς τους την προσθήκη σύσσωμης της αυτόκλητης «ιεραρχίας» τους. Εν όψει της ένωσης αυτής έχουν «σκληρύνει» τις θέσεις τους έναντι της Εκκλησίας, εγκαταλείποντας φαινομενικά την άποψη του ιδρυτή τους, καθηρημένου ιερέα Κυπριανού Κουτσούμπα, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος έχει έγκυρα μυστήρια και το άγιο Πνεύμα ενεργεί σε αυτή. Το κοινό τους αποτελείται κυρίως από ορθοδόξους της Εκκλησίας της Ελλάδος (που δεν γνωρίζουν περί του παλιοημερολογίτικου σχίσματος) και κατά μικρό μέρος από όντως παλιοημερολογίτες. Πρόκειται για την πλέον οργανωμένη (πρώην αυτοτελή) ομάδα, δραστήρια στον προσηλυτισμό ορθοδόξων από την Εκκλησία της Ελλάδος, με δικά της διάσημα μοναστήρια και μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Διαθέτουν αρχείο πολλών παλιών παλιοημερολογίτικων εγγράφων, όπως αλληλογραφία παλιών στελεχών. Κατά καιρούς εξέφραζαν πληθώρα διαφοροποιούμενων απόψεων, ξένων προς τον παλιοημερολογιτισμό, γι’ αυτό και αντίπαλοι παλιοημερολογίτες έκαναν λόγο για «κυπριανίτικη εκκλησιολογία-σαρανταποδαρούσα». Προς τιμήν τους, έφτασαν στο να παραδεχτούν την πλαστότητα σιγιλλίου, που δήθεν καταδίκαζε το νέο ημερολόγιο. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών. Σήμερα είναι ενωμένοι μεν με τους καλλινικούς, διατηρούν δε ως δική τους μία παλιοημερολογίτικη «μητρόπολη».

3β. Φερόμενος ως «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» Καλλίνικος Σαραντόπουλος. Ηγείται της παράταξης των «καλλινικών» ή «επισήμων», που άλλοι παλιοημερολογίτες χλευάζουν ως «προδότες» ή «σωματειακούς», λόγω αφ’ ενός των προσπαθειών μονοπώλησης του παλιοημερολογίτικου χώρου έναντι της Πολιτείας και του έντονου ανταγωνισμού τους με τις λοιπές παρατάξεις, αφ’ ετέρου λόγω της ίδρυσης σωματείου για τους σκοπούς τους.  Είναι οι υποστηρικτές των σχισματικών καταληψιών κτηρίων της μονής Εσφιγμένου μέσω εράνων ή ανακοινώσεων και υποστηρικτές του παλιοημερολογίτικου ιδρύματος «Χρυσοβαλάντου» στη Λυκόβρυση Αττικής. Κάνουν αγώνα πρόσκλησης δημάρχων και «επισήμων» στις τελετές τους, ενώ σχετίζονται εμφανώς με τα κόμματα «Χρυσή αυγή» και «Ανεξάρτητοι Έλληνες». Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος και αποκαλούν δημοσίως «ψευδοαγίους των οικουμενιστών» τους συγχρόνους οσίους της ορθοδοξίας (π.χ. τους οσίους Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη, Παϊσιο Αγιορείτη, Γεώργιο Καρσλίδη κλπ). Εντός Μαρτίου 2014 δέχτηκαν ένωση και ενσωμάτωση με τους «κυπριανίτες» παλιοημερολογίτες και υποχρεώθηκαν σε αναδρομική αναγνώριση όλων των παρελθόντων ιεροπραξιών των κυπριανιτών, σε άρση «καθαιρέσεων» και σε άρση των χαρακτηρισμών τους περί σχισματικών. Στελέχη τους πρωτοστάτησαν στον εξοστρακισμό του «πατέρα» του κλάδου τους, Αυξεντίου Πάστρα. Συγκεντρώνουν την πλειοψηφία των παλιοημερολογιτών Ελλάδος και προβαίνουν σε κινήσεις προσεταιρισμού στελεχών από άλλες παρατάξεις. Υιοθετούμε εδώ την διακριτή παρουσίαση των δύο ανωτέρω, ενωμένων πλέον παρατάξεων, τόσο λόγω της πρόσφατης εξέλιξης, όσο και χάριν λεπτομερέστερης ανάλυσης εκάστου μέρους. Τις προσμετρούμε βεβαίως ως μία, ενιαία παράταξη. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

4. Φερόμενος ως «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» Στέφανος Τσακίρογλου. Ηγείται της παράταξης των «ανδρεϊκών», που άλλοι παλιοημερολογίτες χλευάζουν ως «νεοεικονομάχους» ή «νεονικολαΐτες» (κατά ειρωνική αναφορά στους ομώνυμους παλιούς αιρετικούς). Είναι διάδοχος του αποθανόντος κ. Νικολάου Μεσσιακάρη. Είναι σταθεροί στις απόψεις τους και δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη από παλιοημερολογίτες. Ονομάζουν σε έντυπά τους τα παρακλάδια του φλωρινοσεραφειμικού κλάδου παλιοημερολογιτών ως «ουνίτες», «δεκατριμερίτες» και «παλιοημερολογίτες οικουμενιστές». Κατόπιν μακροχρόνιων δικαστικών διενέξεων με την ματθαιική παράταξη του κ. Τζανή, τους αναγνωρίστηκε η κυριότητα στη «μονή Πευκοβουνογιάτρισσας», που ίδρυσε ο «άγιος πατήρ Ματθαίος». Έλκουν νεολαία στην παράταξή τους μέσω παιδικών κατασκηνώσεων. Φέρονται σχετιζόμενοι με τον πάλαι ποτέ καθηρημένο από την Εκκλησία της Ελλάδος ιερέα ονόματι Θεόκλητο Καντάρη, ο οποίος περί τα τέλη της δεκαετίας του ’70 έφερε αυτοσχεδίως τον τίτλο του «Οικουμενικού Πατριάρχη»! Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών. Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών.

5. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Τρικάλων» Κοσμάς Σκρέτας. Ηγείται της παράταξης των «σκρετικών» ή «τρικαλινών», που άλλοι παλιοημερολογίτες χλευάζουν ως «κοσμικούς» κατά ειρωνικό λογοπαίγνιο με το όνομα του ηγέτη τους. Πρόκειται για  αυτοτελή παράταξη, η οποία αποσχίστηκε πρόσφατα από την παράταξη του αξιοτίμου κ. Χρυσοστόμου Τζανή και δεν κοινωνεί με τις λοιπές παρατάξεις. Είναι σταθεροί στις απόψεις τους και δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη από παλιοημερολογίτες. Αναφέρθηκαν σε ΜΜΕ περί το έτος 2012 γύρω από επεισόδια σε ιδιωτικό ναό των Τρικάλων σχετικά με τη δικαιοδοσία επ’ αυτού έναντι ομάδας έτερου παλιοημερολογίτη ρασοφόρου (Φιλόθεου Τουρτουνή της παράταξης του αξιοτίμου κ. Χρυσοστόμου Τζανή). Θεωρούν τους λοιπούς παλιοημερολογίτες ως «ουνίτες» και «οικουμενιστές». Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών.

6. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης» Χρυσόστομος Μητρόπουλος. Ηγείται της παράταξης των «χρυσοστομικών Θεσσαλονίκης». Προέκυψε από διάσπαση στις ματθαιικές παρατάξεις κατά τη δεκαετία του ’90. Είναι απομονωμένοι και σταθεροί στις απόψεις τους. Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη από παλιοημερολογίτες. Εκδίδουν περιοδικό με τεκμηριωμένες αποκαλύψεις για τις άθεσμες και αντικανονικές αρχικές «χειροτονίες» (1960-61) των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογίτικων παρατάξεων. Κατηγορούν τους λοιπούς παλιοημερολογίτες ως «ουνίτες» και «οικουμενιστές», ενώ αποκαλύπτουν πολλά σε περιοδικά τους για αντικανονικές «χειροτονίες» των φλωρινοσεραφειμικών. Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών.

7. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής και τοποτηρητής Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Αττικοβοιωτίας και πρόεδρος της ιεράς συνόδου της απανταχού γνησίας ορθοδόξου εκκλησίας» Κήρυκος Κοντογιάννης. Ηγείται της δικής του παράταξης, η οποία παράγει πληθώρα κειμένων και διαθέτει αρχείο πολλών παλιών παλιοημερολογίτικων εγγράφων. Προέκυψε από διάσπαση των ματθαιικών μετά το έτος 1995, σχετικά με διαφωνία γύρω από το θέμα χειροτονίας ή χειροθεσίας ή συγχωρητικής ευχής, που δέχτηκαν θρησκευτικοί πρόγονοί τους από Ρώσους κατά τη δεκαετία του ’70. Είναι σταθεροί στις απόψεις τους. Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη από παλιοημερολογίτες. Υπερτονίζουν την άποψή τους, ότι αποτελούν την μόνη κανονική ορθόδοξη σύνοδο σε όλον τον πλανήτη, με τον ηγέτη αυτών να έχει έντονη παρουσία στο διαδίκτυο διά κειμένων του και κειμένων λαϊκού θεολόγου υποστηρικτή. Έχουν δικαστική αντιδικία με την παράταξη του Στέφανου Τσακίρογλου (πρώην Νικολάου Μεσσιακάρη). Θεωρούν τους λοιπούς παλιοημερολογίτες ως «ουνίτες», «δεκατριμερίτες» και «οικουμενιστές». Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών.

8. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας» Χρυσόστομος Τζανής. Ηγείται της παράταξης των «χρυσοστομικών Θηβών». Προέρχονται από αποσκίρτηση 5 «επισκόπων» από μητρική ματθαιική παράταξη, επικαλούμενοι την αντιδιαστολή τους με τους λοιπούς της ίδιας αρχικής ματθαιικής παράταξης, τους οποίους ονομάζουν «αιρετικούς εικονομάχους». Κατέχουν μεγάλο μερίδιο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών. Είναι δραστήριοι στην έκδοση περιοδικών με τις απόψεις τους. Δεν δέχονται έγκυρα μυστήρια στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη παράταξη από παλιοημερολογίτες. Ονομάζουν τους λοιπούς παλιοημερολογίτες ως «ουνίτες» και «οικουμενιστές. Ανήκουν στον κλάδο των ματθαιικών παλιοημερολογιτών.

9. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Λητής» Φιλόθεος Κυνηγαλάκης. Ηγείται αυτοτελούς παράταξης, που δεν κοινωνεί με καμμία άλλη, έχει δικό της κλήρο και δύο δικά της μοναστήρια, που το ένα έγινε γνωστό στα ΜΜΕ από επίσκεψη του πολιτικού αρχηγού και παλιοημερολογίτη κ. Πάνου Καμμένου. Άλλοι παλιοημερολογίτες τους χλευάζουν σε οπαδούς τους ως «ψυχούλες», λόγω σχετικής επαναλαμβανόμενης φράσης του Φ. Κυνηγαλάκη σε τηλεοπτικές εκπομπές που αυτός εμφανιζόταν. Φέρεται σχετιζόμενος με κάποιον «Αιγίνης» ή «Αρχιεπίσκοπο Αθηνών» Ιάκωβο Γιαννακή και με παλιοημερολογίτικη παράταξη της… Ιταλίας, γνωστή ως «σύνοδος του Μιλάνου». Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

10. Φερόμενος ως «Επίσκοπος» ή «μητροπολίτης Νοτίου Ευβοίας» Μιχαήλ Καμπουρέλλης, σχετιζόμενος με «μονή Αρχαγγέλων Κερατέας». Ηγείται μικρής παράταξης, η οποία ενδεχομένως σχετίζεται με Ρώσους. Δραστηριοποιείται και μέσω ίντερνετ. Πρόσφατα δέχτηκε οξεία δημόσια πολεμική από αντιπάλους παλιοημερολογίτες (άγνωστο σε εμάς για ποιο λόγο). Ανήκουν στον κλάδο των ανεξάρτητων παλιοημερολογιτών.

11. Φερόμενος ως «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» Ιάκωβος Γ’ Γιαννακής. Υπήρξε ιερέας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο οποίος καθαιρέθηκε το 2010, ιδρύοντας κατόπιν παράταξη παλιού ημερολογίου. Η παράταξή του είναι διάδοχη των γνωστών Δωρόθεου Τσάκου και Μάξιμου Βαλλιανάτου, κατόπιν διασπάσεων της αρχικής, ενώ σήμερα δραστηριοποιείται κυρίως στην Αττική, ενώ παρουσιάζεται και ως ενωμένη με τη κάποια εξωελλαδική παράταξη ονόματι «Αυτοκέφαλος Εκκλησία Ραβέννας και πάσης Ιταλίας, προεδρευομένη υπό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Βλαδιμήρου-Ιωάννη ΧΙ». Ο ίδιος ο κ. Γιαννακής σε ΜΜΕ εμφανιζόταν πρόσφατα ως επικεφαλής παράταξης, η οποία πρόσφατα φερόταν ως εμπλεκόμενη με εντάσεις σε κύκλους της ομογένειας της Αυστραλίας, αλλά και με σύγχυση και πρόβλημα τόσο κανονική Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, με αποτέλεσμα δικαστικές διώξεις εκ μέρους της Αυστραλιανών Αρχών. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

12. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Μεσογαίας» Ησαΐας. Ηγείται μικρής παράταξης, η οποία προήλθε από παλαιό εσωτερικό παλιοημερολογίτικο σχίσμα. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

13. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Αυλώνος και Βοιωτίας» Άγγελος Αναστασίου. Ηγείται παράταξης, η οποία προήλθε από παλαιό εσωτερικό παλιοημερολογίτικο σχίσμα. Η υπό αυτόν «ιερά σύνοδος» αυτοαποκαλείται «μητροπολιτική σύνοδος πατρώου εορτολογίου». Θεωρούν αιρετικούς όσους ακολουθούν το νέο ημερολόγιο και Ο επικεφαλής κ. Άγγελος φέρεται ως παλαιό μέλος της παράταξης των «κυπριανιτών», αποχώρησε από αυτούς και έφτιαξε τη δική του. Υπάρχουν μαρτυρίες που μιλούν για παράδοξες πρακτικές, όπως... πτήσεις ελικοπτέρου επάνω από το παλιοημερολογίτικο «μοναστήρι» του, όταν αυτό έχει πανήγυρη και το οποίο ελικόπτερο ραίνει τον κόσμο με... λουλούδια! Οπαδοί του είναι κυρίως ορθόδοξοι, μέλη της Εκκλησίας της Ελλάδος, που αγνοούν τη σοβαρότατη διαφορά της Εκκλησίας της Ελλάδος από τους διάφορους παλιοημερολογίτες. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

14. Φερόμενος ως «Μητροπολίτης Χίου, Ψαρρών, Οινουσσών Και Υπέρτιμος Και Έξαρχος Παντός Αιγαίου Πελάγους Και Ιωνίας» Νεκτάριος, αλλά και ως «Κανονικός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος των Παλαιοεορτολογιτών», διάδοχος κάποιου Νικηφόρου. Ηγείται μικρής παράταξης, η οποία προήλθε από πρόσφατο εσωτερικό παλιοημερολογίτικο σχίσμα και φέρεται σαν διάδοχη της παράταξης του κεκοιμημένου Σεραφείμ Μίχα, ο οποίος ήταν καθηρημένος από την Εκκλησία της Ελλάδος. Ανήκουν στον κλάδο των φλωρινοσεραφειμικών παλιοημερολογιτών.

15. Φερόμενος ως «μοναχός» ή «ιερέας» ή «επίσκοπος» Ποιμένας από την παλιοημερολογίτικη «μονή Μυρελαίου Ευβοίας» και οι πέριξ αυτού. Απασχόλησε εντός του έτους 2013 τα ΜΜΕ, αλλά και την κανονική μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, με τηλεοπτική εμφάνισή του. Στο παρελθόν εμφανιζόταν ως «κληρικός» του σχισματικού εξωεκκλησιαστικού μορφώματος ονόματι «Πατριαρχείο Κιέβου» του Φιλαρέτου, μέλος της παράταξης του Κυπριανού, ανεξάρτητος κλπ. Εσχάτως πιθανόν είναι ενωμένος με κάποιο σχισματικό παλιοημερολογίτικο παρακλάδι από τους Ρώσους της Διασποράς (όχι με αυτούς που ενώθηκαν με το Πατριαρχείο Μόσχας εν έτει 2006). Παραμένει παλιοημερολογίτης, τηρεί το παλιό ημερολόγιο, έχει δικούς του «κληρικούς», δεν κοινωνεί (ούτε εμμέσως) με την Εκκλησία της Ελλάδος. Πληροφορίες αναφέρουν πως ασχολείται με την εμπορεία εικόνων στην Αθήνα. Τον κατατάσσουμε (με επιφυλάξεις) στον κλάδο των ανεξαρτήτων παλιοημερολογιτών.

16. Φερόμενος ως «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» Παρθένιος Βεζυρέας. Υπήρξε φωτομοντέλο και είχε πολλές εμφανίσεις σε πρωινές και μεσημεριανές τηλεοπτικές εκπομπές κοινωνικών σχολιασμών και λάιφ-στάιλ. Η ανάρρησή του στον παλιοημερολογίτικο «αρχιεπισκοπικό θρόνο Αθηνών» και η ευρεία δημοσιότητα της οποίας έτυχε προκάλεσαν τις ανακοινώσεις διαμαρτυρίας τουλάχιστον τριών άλλων παρατάξεων παλιοημερολογιτών. Φέρεται να διαδέχτηκε τον αυτοαποκαλούμενο «Αρχιεπίσκοπο Αθηνών» ή «Μητροπολίτη Ελευσίνος» Σεραφείμ Μίχα (που είναι ήδη αποθανών). Φέρεται να σχετίζεται (τουλάχιστον παλιότερα) με μονύδριο σε χωριό της Καρδίτσας. 

Στ. ΣΥΝΟΨΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ

Καταγράψαμε στις αρχές του έτους 2015 συνολικά ΔΕΚΑΕΞΙ (16) ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΠΑΛΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ, όλες ανεξάρτητες μεταξύ τους, κάθε μία με τη δική της «ιεραρχία» και δομή! Επικεφαλής βρήκαμε 5 ή 6 αυτοαποκαλούμενους «Αρχιεπισκόπους Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» και αντιστοίχως 11 ή 10 «μητροπολίτες» με άλλους τίτλους. Δεν βρήκαμε ούτε έναν επικεφαλής παράταξης, που να αποδέχεται ως ισοτίμους άλλους επικεφαλής άλλων παρατάξεων. Καμμία παράταξη δεν είναι ενωμένη με την Εκκλησία της Ελλάδος ή άλλες κανονικές Εκκλησίες και Πατριαρχεία, καμμία δεν έχει αποστολική διαδοχή. Βρήκαμε πολλά περιοδικά και ιστοσελίδες παλιοημερολογιτών που θεωρούν «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία» τη δική τους παράταξη και μόνο, ενώ σχισματικούς ή αιρετικούς τα μέλη άλλων παρατάξεων, βεβαίως και τους ορθοδόξους της Εκκλησίας της Ελλάδος. Βρήκαμε 9 φλωρινοσεραφειμικές παρατάξεις, 5 ματθαιικές και 2 ανεξάρτητες. Πέραν αυτών επιχειρούμε κάτωθι να καταγράψουμε μικρότερες ομάδες και ανεξαρτήτους, που δεν τελούν σε κοινωνία με την κανονική Εκκλησία. 

Ζ. ΑΛΛΕΣ ΤΑΣΕΙΣ, ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΤΩΝ ΠΑΛΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ

Στις ανωτέρω παρατάξεις παλιοημερολογιτών δεν προσμετρούμε άλλες τάσεις/ομάδες είτε εντός είτε εκτός του παλιοημερολογιτισμού, οπωσδήποτε χωρίς κοινωνία με την Εκκλησία της Ελλάδος, τα Πατριαρχεία και οποιαδήποτε άλλη κανονική τοπική ορθόδοξη Εκκλησία, όπως ενδεικτικά αποτυπώνονται παρακάτω:

1. Έτερες ομάδες παλιοημερολογιτών εντός Αγίου Όρους, όπου υπάρχουν διάφοροι ανεπίσκοποι ή ανεξάρτητοι «ζηλωτές», διαβιούντες εκτός των μονών, των σκητών και των κανονικών καθιδρυμάτων, σε απομονωμένες καλύβες. Αυτοί δεν ανήκουν στις κυρίαρχες 20 αγιορείτικες μονές, ούτε είναι εγγεγραμμένοι στα μοναχολόγιά τους, παρότι αυτοονομάζονται π.χ. «Λαυριώτες», «Εσφιγμενίτες», «Ξενοφωντινοί» κλπ. Οι περισσότεροι από αυτούς σχετίζονται με τους σχισματικούς καταληψίες κτηρίων της μονής Εσφιγμένου, άλλοι ανήκουν σε άλλες φλωρινοσεραφειμικές παρατάξεις και άλλοι (λίγοι) σε ματθαιικές, ενώ άλλοι είναι τελείως ανεξάρτητοι και άλλοι (λίγοι) αυτοπροσδιορίζονται ως «εξαγωνίτες». Ειδικά για τους «εξαγωνίτες» πρόκειται για ακραία φανατική ομάδα παλιοημερολογιτών εντός... Αγίου Όρους, η οποία δεν διαθέτει ιεραρχία, ενώ ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά γι' αυτούς. Ενδεχομένως αρνούνται γενικώς την ύπαρξη ιεροσύνης επί των ημερών μας, όπως η μία από τις δύο πάλαι ποτέ παρατάξεις ρασκόλνικων στη Ρωσία. Τιμούν εκτός από το σύμβολο του σταυρού και το... εξάγωνο, ενώ αναμιγνύουν στοιχεία αριθμοσοφίας, μυστικισμού και αριθμολογίας. Πιθανότατα αποτελούν μια μυστικιστική μίξη χριστιανισμού και δωδεκάθεου. Ως μέλη τους στο Άγιον Όρος φερόταν κάποιος Κάλλιστος Πολατίδης.

2. Υπάρχει παλιοημερολογίτικο «ρεύμα», που έχει ως βασικό σύνθημα την εναντίωση στην αγιότητα του αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως. Αποτελούν επιγόνους της φλωρινοσεραφειμικής παλιοημερολογίτισσας «μοναχής» Μαγδαληνής Καραγατσίδου της Κοζάνης (Σμαράγδας Καραγατσίδου), η οποία υπέπεσε σε πληθώρα από πλάνες, ακόμη και στο να «χειροτονήσει» η ίδια παλιοημερολογίτη «ιερέα» με το όνομα «Μαγδαληνός»! Η Μαγδαληνή αυτή και η πλάνη της έφτασε να καταδικαστεί και να αφοριστεί συνοδικώς από την Εκκλησία της Ελλάδος. Γνωστό πάντως είναι πως διάφοροι παλιοημερολογίτες επικεφαλής και σήμερα εναντιώνονται γενικώς στους σύγχρονους αγίους ή τους διαστρεβλώνουν (π.χ. άγιο Γεώργιο Καρσλίδη, αγία Σοφία της Κλεισούρας, άγιο Πορφύριο Καυσοκαλυβίτη, άγιο Παϊσιο Αγιορείτη), ενώ άλλοι παλιοημερολογίτες επικεφαλής τους δέχονται.

3. Πρόσφατο και ιντερνετικώς πολυδιαφημιζόμενο είναι το φαινόμενο των «αποτειχισμένων» από την Εκκλησία της Ελλάδος, «ένεκα λόγων πίστεως», όπως οι ίδιοι συχνά επικαλούνται. Αυτοί συνήθως χρησιμοποιούν το νέο ημερολόγιο. Παρατηρείται αρκετές φορές να αποσχίζονται διάφοροι απειθούντες υποπεσόντες σε κανονικά, ηθικά ή άλλα παραπτώματα ιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος, λίγες ημέρες πριν την παρουσία τους σε συνοδικό δικαστήριο, όπου υποθέτουν πως θα καθαιρεθούν. Ενίοτε αυτοί έχουν ήδη δημιουργήσει προσωποπαγείς φατρίες πέριξ τους, ένα οργανωμένο και φανατισμένο δίκτυο οπαδών τους, οι οποίοι συμπαρασύρονται εύκολα από αυτούς σε εξωεκκλησιαστική τροχιά. Πρόσφατα π.χ. έγιναν «αποτειχισμένοι» και παρουσίασαν πληθώρα γραπτών κειμένων με τις θέσεις τους στο διαδίκτυο οι καθηρημένοι πρώην ιερείς Ευθύμιος Τρ. και Ευθύμιος Χ. Τέτοιες περιπτώσεις παρατηρείται πως αργά ή γρήγορα απορροφώνται από κάποια παλιοημερολογίτικη ομάδα, αφού είτε προσεγγίζουν οι ίδιοι κάποια είτε προσεγγίζονται είτε μετέχουν σε δημόσιες παραστάσεις παλιοημερολογιτών, π.χ. συλλαλητήρια για την κάρτα του πολίτη κλπ.

4. Διαβάσαμε πως πρόσφατα διαλύθηκε μία φλωρινοσεραφειμική παράταξη, όπου «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος» ήταν ο κ. Αυξέντιος Μαρίνης, ο οποίος έλκει τη «χειροτονία» του από τον γνωστό Μάξιμο Βαλλιανάτο. Άγνωστη η τύχη των μελών της «ιεραρχίας» αυτής της παράταξης και των οπαδών της. Ο Μάξιμος Βαλλιανάτος ήταν φερόμενος ως «επίσκοπος Κεφαλληνίας» και ως αρνητής της αγιότητας του αγίου Νεκταρίου, ενώ έγινε μαζί με τον Δωρόθεο Τσάκο «πέτρα του σκανδάλου» για διάσπαση στον φλωρινοσεραφειμικό κλάδο και αποπομπή του «πατέρα» αυτού του κλάδου παλιοημερολογιτών Αυξεντίου Πάστρα. Σημειωτέον ότι ο Δωρόθεος Τσάκος ήταν καθηρημένος από την Εκκλησία της Ελλάδος το 1968 επί ομοφυλοφιλία, πρώην ιερέας της μητρόπολης Σιδηροκάστρου, έγινε παλιοημερολογίτης «μητροπολίτης Πατρών και Πάσης Πελοποννήσου», ενώ τελικά βρέθηκε δολοφονημένος στην πλατεία Βάθης Αθηνών. Στην καταγγελία του για κιναιδισμό είχε συμπράξει ο δημοσιογράφος Βασίλης Ραφαηλίδης. 

5. Σχετικό με τις διάφορες παλιοημερολογίτικες παρατάξεις είναι, σύμφωνα με πολλούς, το φαινόμενο του θρησκευτικού φανατισμού. Ένταση στο φαινόμενο φέρονται ότι προσφέρουν ή προσέφεραν με λαϊκά ή τηλεοπτικά τους κηρύγματα διάφορα πρόσωπα, ενδεικτικά ο σχισματικός Μεθόδιος Παπαλαμπρακόπουλος που εμφανίζεται ψευδώς σαν ηγούμενος της μονής Εσφιγμένου, ο καθηρημένος Μάξιμος Βαρβαρής που γράφει βιβλία περί αντιχρίστου, ο παλιοημερολογίτης και αυτόκλητος ιεροκήρυκας Σπυρίδων Νάκος, ο αφορισμένος θεολόγος Νικόλαος Σωτηρόπουλος κλπ. Ειδικά ο κ. Παπαλαμπρακόπουλος και οι ψευδοεσφιγμενίτες του αποτελούν χωριστή ακραία τάση εντός της φλωρινοσεραφειμικής παράταξης Καλλινίκου, με την οποία διαφωνούν σε πολλά και ακολουθούν σκληρότερη γραμμή. Ενδεικτικά, οι συγκεκριμένοι δημοσιολογούν κατά της αποδοχής δελτίων ταυτοτήτων νέου τύπου και καρτών ηλεκτρονικών συναλλαγών («διότι περιέχουν το χάραγμα του αντιχρίστου»), αντιτίθενται στην αποδοχή ορθοδόξων αναδόχων σε παλαιοημερολογίτικες ιεροπραξίες βάπτισης («διότι είναι αιρετικοί»), ενώ δέχτηκαν «φωτογραφική» επίπληξη με ανακοίνωση της παράταξής τους, όπου εγκαλούνταν για την αποδοχή ενός διαδικτυακώς διακινούμενου κειμένου δήθεν «υπερμνημονίου», εμφανώς πλαστού.
6. Νέα ομάδα έχει δημιουργηθεί από τον Αύγ. 2015 μετά την αυτονόμηση του φερομένου ως «επισκόπου» Φιλοθέου Φουρτουνή από την παράταξη του Χρυσοστόμου Τζανή. 
7. Πυρήνας ανθρώπων που χρησιμοποιούν το νέο ημερολόγιο έχει δημιουργηθεί σε χωριό της Καρδίτσας, έλκοντας ανθρώπους από διάφορα μέρη και εκτός Καρδίτσας. Ως ηγέτης φέρεται ρασοφόρος εκ Κύπρου, ο οποίος φέρεται και ως «μητροπολίτης» (άγνωστης επισκοπής για την Εκκλησία της Ελλάδος). Ο ίδιος σήμερα δεν αναγνωρίζεται ως ιερέας ή ως επίσκοπος ή ως μητροπολίτης από την Εκκλησία της Κύπρου ή την Εκκλησία της Ελλάδος, ενώ δεν ανήκει ούτε στην Εκκλησία της Κύπρου, ούτε στην Εκκλησία της Ελλάδος, ούτε σε άλλη τοπική Εκκλησία ή Πατριαρχείο σε κοινωνία με αυτές. Σε μονύδριο γίνονται διάφορες ιεροπραξίες , που δεν αναγνωρίζονται ως έγκυρες από την Εκκλησία της Ελλάδος ή από άλλη Εκκλησία σε κοινωνία με αυτή. Σε ιστολόγιό του εμφανίζεται «δελτίο ταυτότητας» αγνώστου προέλευσης και ισχύος, που φέρει α) επιγραφή «Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και πάσης Ελλάδος του Παλαιού Ημερολογίου», β) υπογραφή «ο Αθηνών Παρθένιος, πρόεδρος», γ) σφραγίδα κυκλική με τα γράμματα «Ιερά Σύνοδος Παλαιοεορτολογητών». Σε κανάλι youtube υπάρχουν βίντεο από ιεροπραξία «εις επίσκοπον χειροτονίας» από άτομα που φέρονται ως «επίσκοποι» παλιοημερολογιτών, συγκεκριμένα από τους «Αθηνών και πάσης Ελλάδος Σεραφείμ», από τον «μητροπολίτη Κυκλάδων και Δωδεκανήσου Κύριλλο» και από τον «μητροπολίτη Καλλιουπόλεως Χρυσόστομο». Ο πρώτος εξ αυτών φέρεται ως καθηρημένος, πρώην ιερομόναχος της (κανονικής) μητρόπολης Κυθήρων, βάσει της υπ' αρ. 6/19Β1/27-07-84 απόφασης Πρωτοβαθμίου Συνοδικού Δικαστηρίου της Εκκλησίας της Ελλάδος. 
8. Στα Δωδεκάνησα με έδρα στην Κάλυμνο και επέκταση στην Κω υπάρχουν 2 παλιοημερολογίτικα μονύδρια και 1-2 ναοί από τον φερόμενο ως «μητροπολίτη Δωδεκανήσων» Καλλίνικο Καραφυλλάκη, ιδρυτικό μέλος σωματείου μίας από τις μεγαλύτερες παρατάξεις παλιοημερολογιτών. Αυτός φέρεται δικαίως διαφωνήσας με επιλογές πρώην «συνεπισκόπων» του, οπότε διαχώρισε τη θέση του. Αξιοσημείωτο είναι πως η πρώην παράταξή του ουδέποτε έως τώρα εγκατέστησε άλλον «μητροπολίτη Δωδεκανήσων» αντ' αυτού στα Δωδεκάνησα.
9. Αναφορές συναντώνται στο διαδίκτυο για παλιοημερολογίτη αυτοαποκαλούμενο «μητροπολίτη» Παγκράτιο Βρυώνη στη Σαλαμίνα, όπου αυτός φέρεται να εγκαταστάθηκε αφότου έγιναν στις ΗΠΑ σχετικές νομικές διώξεις. 

Η. ΣΥΓΧΥΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΑΛΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ & ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

Γενικά οι παλιοημερολογίτες ηγέτες δεν φαίνεται να αναλαμβάνουν έργο διαφώτισης του κοινού περί της όντως αντιδιαστολής και απόκλισης των «εκκλησιών» τους από την Εκκλησία της Ελλάδος. Υπάρχουν διακηρύξεις σε παλιοημερολογίτικα περιοδικά και παλιοημερολογίτικους ναούς για «αποφυγή κοινωνίας με οικουμενιστές», αλλά πρακτικά αιωρείται μεγάλη σύγχυση στους πιστούς περί της σχέσης των διαφόρων παλιοημερολογίτικων οργανώσεων με την κανονική ορθόδοξη Εκκλησία. Η πλειοψηφία των ορθοδόξων πιστών δεν γνωρίζει την κατάσταση σχίσματος ή παρασυναγωγής στην οποία η εκάστοτε παλιοημερολογίτικη παράταξη βρίσκεται (σύμφωνα με την Εκκλησία της Ελλάδος) και υποπίπτει σε σύγχυση, θεωρώντας αμφότερες πλευρές ως ορθοδόξους. Απόδειξη αυτών είναι το ότι πολλοί ορθόδοξοι που είναι μέλη της Εκκλησίας της Ελλάδος παρακολουθούν (χωρίς να ξέρουν) ιεροπραξίες παλιοημερολογιτών στη «μονή Χρυσοβαλάντου» στη Λυκόβρυση Αττικής, στη «Σκήτη Παναγουλάκη» Καλαμάτας, στη μονή «Πευκοβουνογιάτρισσας» στην Κερατέα Αττικής, στη «μονή αγίου Κυπριανού» στον Ωρωπό Αττικής, στην «μονή Μεταμορφώσεως» Κουβαρά Αττικής, στην κατειλημμένη από σχισματικούς μονή Εσφιγμένου Αγίου Όρους κλπ. Εάν όμως και οι παλιοημερολογίτες ρασοφόροι ήθελαν να είναι συνεπείς προς εαυτούς, όπως π.χ. στο ότι κατηγορούν την Εκκλησία της Ελλάδος ως... αιρετική (!) και ότι δήθεν αποφεύγουν την έστω και απλή συμπροσευχή με «αιρετικούς», χάριν δήθεν προσήλωσης στην τήρηση ιερών κανόνων (από παρασυνάγωγους!), θα έπρεπε να προειδοποιούν τους ορθοδόξους πιστούς να μην εισέρχονται καν σε ναούς που δεν τελούνται ακολουθίες της Εκκλησίας της Ελλάδος ή οποιασδήποτε Εκκλησίας σε κοινωνία με αυτήν, πολλώ δε μάλλον να μην συμπροσεύχονται μαζί τους και να μην δέχονται «οβολό» από «αιρετικούς» ή «οικουμενιστές». Η πράξη δείχνει ότι οι επικεφαλής των παλιοημερολογίτικων παρατάξεων και δεν ενημερώνουν επαρκώς όσους τους εμπιστεύονται ως ορθοδόξους και συμπροσεύχονται (ή «κοινωνούν») με άτομα που οι ίδιοι ονομάζουν «καινοτόμους ή οικουμενιστές» και χρήματα δέχονται από ορθοδόξους μέλη της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατ' αυτούς «αιρετικούς»...

Θ. ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ευαγγελικός λόγος είναι βαθειά ενωτικός, βαθειά αγαπητικός και ταπεινός, μακράν πάσης αρχομανίας, διάσπασης ή απόκλισης από την κοινωνία με το πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας, κατά αγιοπνευματική επίνευση, καταδικάζουν απερίφραστα τη διάσπαση της εκκλησιαστικής ενότητας και τονίζουν την αυτονόητη αναγκαιότητα κοινωνίας με τον οικείο επίσκοπο. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους ιερούς κανόνες ιβ’, ιγ’, ιδ’, ιε’, ις’, ιζ’ της εν Κωνσταντινουπόλει Πρωτοδευτέρας Συνόδου. Η ορθόδοξη εκκλησιολογία έχει ως βάση τον επίσκοπο εις τόπον και τύπον Χριστού και δρα κατόπιν αποφάσεων της εκάστοτε αρμόδιας ιεράς συνόδου, όχι μοναχικά, όχι υπό το πνεύμα της αυτάρκειας ή του αλαθήτου ενίων προσώπων. Αρχήθεν διαμορφωμένες και ξεκάθαρες είναι οι θέσεις της Εκκλησίας σχετικά με την αίρεση, το σχίσμα, την παρασυναγωγή και συναφείς έννοιες παρακοής προς την Εκκλησία και απόκλισης από αυτή. Συγκεκριμένα, «η δημιουργία ιδίας θρησκευτικής κοινότητας μακριά από τη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, ή η προσχώρηση σε σχίσμα τιμωρείται η μάλλον επισφραγίζεται (διαπιστωτική πράξη) με ανάθεμα».

Οι παλιοημερολογίτες διαφόρων παρατάξεων επέλεξαν αθέλητα ή ηθελημένα, συχνά ευρισκόμενοι σε μη κατ’ επίγνωσιν ζήλο, να τοποθετούν εαυτούς εκτός της Εκκλησίας, ενίοτε ή συχνά δε και να την πολεμούν. Θεωρούμε πρωταιτίους τους διαφόρους παλιοημερολογίτες ηγέτες και παρασυρθέντες από πλάνη τους παλιοημερολογίτες πιστούς/οπαδούς. Συμφωνούμε με εκπεφρασμένες απόψεις της Εκκλησίας, πως η πήξη χωριστού θυσιαστηρίου, μακράν του οικείου επισκόπου, ιεροκανονικά κολάσιμη, η άνευ λόγου απόσχιση από την Εκκλησία, η παρασυναγωγή, η φατρία, καθώς και η ευκολία ίδρυσης πολλαπλών «ορθοδόξων εκκλησιών» από καθηρημένους ή αχειροτόνητους ρασοφόρους αποπνέει προτεσταντική εκκλησιολογία και θέση εαυτού εις τόπον Χριστού, ήτοι εγωισμό, εκκλησιομαχία και μισαλλοδοξία. Εντολή του Κυρίου είναι πάντες να είμαστε ενωμένοι μεταξύ μας και πάντες μαζί Του, «ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν» (Ιω. 17, στ. 22). Ευχή όλων παραμένει η ένωση των διεστώτων, η επανασυναγωγή των πεπλανημένων στην Εκκλησία!

Ζητήματα δευτερεύοντα, όπως το ημερολόγιο, ανάγονται σε δογματικά, μείζονα και κριτήρια σωτηρίας, σύμφωνα με ακραίες θέσεις φανατικών εντός του παλιοημερολογιτισμού. Το να ανάγει κανείς ανθρώπινα διανοήματα σε όρους σωτηρίας ουσιαστικά συνιστά ειδωλολατρία, η δε εμφύσηση της ιδεοληψίας πως «έκαστος πιστός είναι εν δυνάμει εκκλησιοσωτήρας» μαρτυρά έλλειψη παραδοχής της πρόνοιας του Κυρίου για την Εκκλησία Του, στην οποία ο ίδιος είναι πλοηγός. Στρεβλή εκκλησιολογία επίσης μαρτυρά η ανάληψη ρόλου επισκόπων και ιερών συνόδων από απλούς λαϊκούς, οι οποίοι εμπιστευόμενοι άκριτα παλιοημερολογίτες ρασοφόρους ή με το… Πηδάλιο ανά χείρας συχνά κατακεραυνώνουν αρχιερείς και «ακυρώνουν» εν τη διανοία τους ολόκληρες τοπικές Εκκλησίες και Πατριαρχεία.

Ι. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ευχαριστούμε όσους μας βοήθησαν εξαρχής στην έρευνα, οποθενδήποτε προερχόμενοι, για τις χρήσιμες υποδείξεις και παρατηρήσεις τους. Θεωρούμε αναγκαία την προσευχή, τη μελέτη του θείου λόγου, την ταπείνωση και αυτομεμψία, την μετοχή των αγιαστικών μυστηρίων της Εκκλησίας, ιδίως της μετανοίας και εξομολογήσεως, δευτερευόντως και την ενημέρωση, για την αποφυγή των σκοπέλων διαφόρων τύπων εξωεκκλησιαστικής πνευματικής πορείας, είτε κατόπιν δεξιών είτε κατόπιν αριστερών λογισμών.

Ζητούμε κατανόηση για την ελλιπή ή με ενδεχόμενα λάθη καταγραφή, την οποία δεν θεωρούμε «αδιαπραγμάτευτη» ή «τελική». Επίσης ζητούμε την βοήθεια κάθε γνώστη ή ενδιαφερομένου, ώστε η έρευνά μας να συμπληρωθεί και να διορθωθεί όπου τυχόν σφάλλει. Θεωρούμε πως είναι σχεδόν αδύνατη (λόγω ασάφειας, πλήθους, ρευστότητας θέσεων κλπ) η πλήρης αποτύπωση των παλιοημερολογίτικων ομάδων, των πεποιθήσεων και της ιεραρχίας εκάστης. Πρόθεσή μας είναι η συμβολή στην έρευνα που έχει ακαδημαϊκώς ξεκινήσει για τον χώρο του παλιοημερολογιτισμού, ενημέρωση παντός ενδιαφερομένου και ο διάλογος με κάθε χριστιανό που θέλει να είναι ορθόδοξος. Ευχή μας είναι η μεταστροφή ή επιστροφή όλων των εξωεκκλησιαστικών παλιοημερολογιτών, όπως και παντός χριστιανού και παντός ανθρώπου, στην κοινωνία με την κανονική ορθόδοξη Εκκλησία. Ο Κύριος να βάλει το χέρι Του!

Μ.Γ.