ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ ΠΑΛΙΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

Πολλοί απλοί ορθόδοξοι πιστοί μαθαίνουν κατά καιρούς για κάποιον ναό, μονή ή ρασοφόρο που «ακολουθεί το παλιό ημερολόγιο», συνήθως χωρίς να γνωρίζουν λεπτομέρειες, π.χ. για το ότι συνήθως οι ακολουθούντες αυτοί δεν βρίσκονται σε εκκλησιαστική κοινωνία με την Εκκλησία της Ελλάδος, με το Άγιον Όρος και με το σύνολο των ορθοδόξων εκκλησιών και πατριαρχείων επί της γης. Η άγνοια τρέφει την εσφαλμένη ιδέα πως και αυτοί αποτελούν κανονικά και αναγνωρισμένα μέλη της, γνωστής σε όλους, ορθόδοξης Εκκλησίας.

Πολλοί μελετητές, επίσης, διαπιστώνουν ένδεια πρωτογενούς υλικού προς μελέτη. Για τον εξωεκκλησιαστικό παλιοημερολογιτισμό στην Ελλάδα δεν έχει γίνει επαρκής αριθμός μελετών και δημοσιεύσεων, ενώ ούτε καν είναι γνωστός ο αριθμός των παλιοημερολογιτών ή ο αριθμός των διαφορετικών και αυτοτελών «εκκλησιών»-παρατάξεών τους.

Ο σύγχρονος και μελλοντικός μελετητής του παλιοημερολογιτισμού, θεολόγος, διδάκτωρ ιεροκανονικού δικαίου, νομικός, ιστορικός της Εκκλησίας, κοινωνικός ανθρωπολόγος, κοινωνιολόγος, ψυχολόγος, απλός ενδιαφερόμενος ή άλλος, θεωρούμε ότι οπωσδήποτε καλείται να μελετήσει επί του θέματος

- τα ευάριθμα, αν και αξιολογότατα, υπάρχοντα συγγράμματα

-τις σύντομες τοποθετήσεις συγχρόνων αγίων γερόντων

-τις απόψεις συγχρόνων ιεραρχών, ιερέων και άλλων

-τις απόψεις παλιοημερολογιτών ηγετών, ιδίως αλληλογραφία και δημοσιεύματα σε εφημερίδες των πρωτεργατών του σχίσματος.

Ως γνωστόν, η γνώση είναι δύναμη και η μελέτη διαλύει την πάσης φύσεως άγνοια, ημιμάθεια και πλάνη. Ιδίως η τεκμηρίωση απόψεων είναι τα μάλα αναγκαία σε χώρους που επικρατεί η συνθηματολογία και ο φανατισμός.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ προτεινόμενης βιβλιογραφίας προς μελέτη:

Α. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1) +Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος

Διδακτορική διατριβή με τίτλο «Ιστορική και κανονική θεώρησις του παλαιοημερολογιτικού ζητήματος κατά τε την γένεσιν και την εξέλιξιν αυτού εν Ελλάδι». 
Ολόκληρη 
http://www.myriobiblos.gr/books/book1/
και 
http://www.imdlibrary.gr/index.php/el/component/flippingbook/book/182-paraskevaidi-x-istoriki-kai-kanoniki-theorisis-tou-palaioimerologitikoy-zitimatos-kata-te-tin-genesin-kai-tin-ekseliksin-aftoy-en-elladi/2-books 
Απόσπασμα για τις παλιοημερολογίτικες χειροτονίες 
http://www.paterikiorthodoxia.com/2012/05/511-15.html 
Απόσπασμα με τελικές κρίσεις 
http://www.imglyfadas.gr/portal/gr/details.asp?cdPro=%7B0C82A243-DF3E-4193-BB80-1F0B0BFC1D66%7D 

2) Θεόκλητος Στράγκας

Εκτεταμένη Μελέτη με τίτλο «Εκκλησίας Ελλάδος Ιστορία εκ πηγών αψευδών 1817-1967»

3) Δημήτριος Μαλέσης

Διατριβή με τίτλο «Το παλαιοημερολογιτικό ζήτημα (1924-1952). Όψεις της πολιτικής και πολιτισμικής σύγκρουσης στο μεσοπόλεμο και στη μεταπολεμική περίοδο» 
http://www.mnimon.gr/index.php/mnimon/article/download/587/979.pdf

Β. ΒΙΒΛΙΑ-ΜΕΛΕΤΕΣ

1) +Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος

Μελέτη με τίτλο «Έλεγχος παραποιήσεως Συνοδικών Πράξεων και Πατριαρχικών εγγράφων». Σχετικό δημοσίευμα εδώ.

2) +Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος

Βιβλίο με τίτλο «Ημερολογιτικών κατηγοριών έλεγχος», Αθήναι 1937. Μέρη 1-3 εδώ και Μέρος 4 εδώ.

3) +Αρχιμ. π. Ιωήλ Γιαννακόπουλος 

Σύντομη μελέτη με τίτλο «Παλαιόν και Νέον Ημερολόγιον». Ολόκληρη εδώ και εδώ. Ηχητικά αποσπάσματα εδώ και εδώ.

4) +Αρχιμ. π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

Βιβλίο με τίτλο «Τα δύο άκρα, Οικουμενισμός και Ζηλωτισμός», εκδ. Ιερόν  Ησυχαστήριον Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος, Αθήνα 1997. Ολόκληρο εδώ. Αποσπάσματα κειμένου εδώ. Ηχητικά αποσπάσματα εδώ και εδώ και εδώ και εδώ και εδώ.

5) +μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης

Βιβλίο με τίτλο «Αθωνικά άνθη», παρουσίαση εδώ

6) Αρχιμ. Βασίλειος Παπαδάκης

Βιβλίο με τίτλο «Το σχίσμα του ζηλωτικού παλαιοημερολογιτισμού». Ολόκληρο εδώ και εδώ. Αποσπάσματα κειμένου σχετικά με την πλαστότητα σιγιλίων εδώ και εδώ. Ηχητικό απόσπασμα εδώ.

7) Αρχιμ. Βασίλειος Παπαδάκης

Σύντομη μελέτη με τίτλο «Αντιπατερική η στάση του ζηλωτικού παλαιοημερολογιτισμού», Άγιον Όρος 2000.  Ολόκληρη εδώ και εδώ.

8) Αρχιμ. Βασίλειος Παπαδάκης

Σύντομη μελέτη με τίτλο «Οι εκκλησιολογικές κακοδοξίες του Ζηλωτικού Παλαιοημερολογιτισμού», Άγιον Όρος 2001. Ολόκληρη εδώ και εδώ. Ηχητικό απόσπασμα εδώ.

9) Αρχιμ. Βασίλειος Μπακογιάννης

Σχετικό κεφάλαιο από το βιβλίο με τίτλο «Ο Χριστός ήταν ορθόδοξος», εκδόσεις Τέρτιος: Ολόκληρο το κεφάλαιο εδώ και εδώ.  

10) Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως

Βιβλίο με τίτλο «Επάνοδος εις την εκκλησιαστικήν κοινωνίαν μερίδος ακολουθούντων το παλαιόν (ιουλιανόν) ημερολόγιον», εκδόσεις Φανάριον, 1999

11) +Πατριάρχης Σερβίας Παύλος

Μελέτη με τίτλο «Stav Srpske Pravoslavne Crkve irema Starom u Novom kalendaru» Beograd 2002 (σερβιστί)

12) Αριστείδης Πανώτης, καθηγητής θεολογικής σχολής και μέγας ιερομνήμων της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήναι 1962, T. l, 817-827

Λήμμα: «Εκκλησία των γνησίων ορθοδόξων χριστιανών ή Παλαιοημερολογιτών»

13) Vladimir Dimitrijević

Βιβλίο με τίτλο «Crkva u vreme - o Starom i Novom kalendaru», Beograd 2000 (σερβιστί). Μτφ. «Εκκλησία και χρόνος – παλαιό και νέο ημερολόγιο».

Γ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΑΓΙΩΝ

1) Όσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης

http://www.agioritikovima.gr/didaches/gerontos-porfur/item/52226-%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%80%CE%BF%CF%81%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CE%B7%CE%BC%CE%B5
και 
http://www.agioritikovima.gr/didaches/gerontos-porfur/item/41768-%C2%AB%CE%BD%CE%B1-%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B5%CE%BA%CE%BA 

2) Όσιος Παϊσιος Αγιορείτης

http://www.egolpion.com/C49F5D48.el.aspx
και http://oodegr.co/oode/orthod/paleoimerologites/paisios1.htm

3) Άγιος Ιωάννης Μαξιμόβιτς

http://oodegr.co/oode/orthod/paleoimerologites/istorika_sxismatikwn_1.htm

Δ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ & ΛΟΓΙΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ

1) Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής

εδώ και εδώ και εδώ

2) π. Γερβάσιος Παρασκευόπουλος 

εδώ

3) π. Φιλόθεος Ζερβάκος 

Από αλληλογραφία του ενδεικτικά χωρία

εδώ και εδώ και εδώ και εδώ και εδώ

ολόκληρη επιστολή του εδώ

συλλογή σχετικών επιστολών του εδώ

4) π. Εφραίμ Φιλοθεϊτης Αριζόνας

Από ομιλία του:

ηχητικά αρχεία, 1ο μέρος εδώ και 2ο μέρος εδώ.

Κείμενο απομαγνητοφώνησης εδώ και εδώ.

5) π. Θεόκλητος Διονυσιάτης

εδώ, εδώ, εδώ και εδώ

Ε. ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ-ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ  

1) Από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η πράξη κήρυξης σχισματικών και απελατέων εκ του Αγίου Όρους των αντικανονικώς και παρανόμως εγκαταβιούντων σε κτήρια της μονής Εσφιγμένου εδώ

2) Κατάλογος πράξεων και αποφάσεων Εκκλησίας και Ελληνικής Πολιτείας σχετικά με τους ως άνω σχισματικούς εδώ

3) Δελτίο τύπου της Ιεράς Κοινότητος Αγίου Όρους εδώ και ομιλία εκπροσώπου της εδώ σε εσπερίδα στην μονή Πεντέλης, π. Νικόδημος Λαυριώτης

4) Αποφάσεις της 14/6/1935 του Πρωτοβαθμίου δι' Αρχιερείς Συνοδικού Δικαστηρίου της Εκκλησίας της Ελλάδος, που επέβαλε εις σύντρεις τους κατηγορουμένους επί φατρία, τυρεία, παρασυναγωγή, αποσχίσει και καταφρονήσει της κανονικής και νομίμου Εκκλησίας της Ελλάδος και παροτρύνσει του Ιερού Κλήρου και λαού όπως αποκηρύξωσι την κανονικήν και νόμιμον Εκκλησίαν της Ελλάδος, Ιεράρχας (Δημητριάδος Γερμανός, πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος, Ζακύνθου Χρυσόστομος) την ποινή της καθαιρέσεως από του αρχιερατικού αξιώματος, μετά των επακολουθουσών τη ποινή ταύτη κανονικών συνεπειών, ήτοι της υπαγωγής αυτών εις την των μοναχών τάξιν, απογυμνώσαν αυτούς παντός αρχιερατικού τίτλου και ιερατικού βαθμού κλπ. Επίσης, λοιπές σχετικές αποφάσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Το αρχείο της Εκκλησίας της Ελλάδος τελεί σήμερα υπό εργασίες ψηφιοποίησης και μεσοπρόθεσμα αναμένεται η διάθεσή του προς εξυπηρέτηση μελετητών και ενδιαφερομένων.

5) Αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με παλιοημερολογίτες, αντικανονικούς, καθηρημένους

α] «τα λεγόμενα «μυστήρια» των Παλαιοημερολογιτών θεωρούνται ως μη γενόμενα και θα πρέπει να επαναλαμβάνονται εξ υπαρχής», Αποφάσεις 1372/530/3-6-59 και 1605/30ΝΚ/830/23-5-2001 Ι. Συνόδου

β] «η επίσκεψη παλαιοημερολογίτικων (λεγομένων) "προσκυνημάτων" απαγορεύεται», Απόφαση 6599/142/13-1-1971 Ι. Συνόδου

γ] «τα μυστήρια αντικανονικών ιερέων είναι άκυρα», Απόφαση

3883/1705ΝΚ/1808/10-8-76 Ι. Συνόδου

δ] «τα μυστήρια Καθηρημένων είναι άκυρα», Απόφαση 2078/950/22-5-78 Ι. Συνόδου

από εδώ

6) Δημόσιες ανακοινώσεις μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με παλιοημερολογίτες, ενδεικτικά

-της μητρόπολης Πειραιώς εδώ

-της μητροπόλεως Θεσσαλονίκης εδώ

-της μητροπόλεως Μαρωνείας και Κομοτηνής εδώ

-της μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής εδώ

Στ. ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΚΟΠΩΝ, ΙΕΡΕΩΝ, ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΩΝ κλπ

1) Μητροπολίτης Κορίνθου Διονύσιος

Απόσπασμα ομιλίας του σε σύναξη ιερέων μητροπόλεως Κορίνθου εδώ

2) Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ

εδώ και εδώ

3) Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας

εδώ

4) +Καθηγούμενος ιεράς μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Κισσάβου π. Αθανάσιος Μυτιληναίος

Απόσπασμα ομιλίας του σε βίντεο εδώ και εδώ https://www.youtube.com/watch?v=satWM6_KfKw

5) Καθηγούμενος ιεράς μονής Εσφιγμένου αρχιμ. π. Βαρθολομαίος

Ραδιοφωνική συνέντευξη εδώ

6) π. Νίκων Νεοσκητιώτης Αγιορείτης

Βίντεο εδώ, κείμενο απομαγνητοφώνησης εδώ, εδώ, εδώ

7) π. Θωμάς Ανδρέου – μητρόπολη Ελευθερουπόλεως

εδώ και εδώ και εδώ και εδώ

8) αρχιμ. π. Ιωήλ Κωνστάνταρος – μητρόπολη Κονίτσης

Γραπτή τοποθέτηση εδώ

9) π. Άγγελος Αγγελακόπουλος – μητρόπολη Κηφισίας

Δημόσια γραπτή απάντηση προς παλιοημερολογίτη εδώ

10) π. Σάββας Αχιλλέως – Εκκλησία Κύπρου

Απόσπασμα ομιλίας εδώ

11) π. Γεώργιος Ζουμής – μητρόπολη Εδέσσης

Ομιλία με τίτλο «Παλαιό και νέο ημερολόγιο». Κείμενο απομαγνητοφώνησης εδώ

12) π. Σπυρίδων Ιωάννου – μητρόπολη Αιτωλίας

Σύντομη περιγραφή εδώ
13) π. Περικλής Ρίπισης 

http://inpp.gr/index.php/anakoinoseis/theologika-keimena/385-2012-07-16-20-03-51?lang=el

14) Αρχιμ. Αρσένιος Κατερέλος, καθηγούμενος τῆς Ι. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

http://impantokratoros.gr/06755CC3.el.aspx

15) λαϊκός ιεροκήρυξ κ. Αριστείδης Ανδρεάδης

Τηλεοπτικές εκπομπές

εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ

16) συγγραφέας κ. Δημήτριος Κόκορης

Τηλεοπτική εκπομπή
https://www.youtube.com/watch?v=a54dSSDEUA0

Ζ. ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ

του κ. Νίκου Αναγνωστόπουλου, που γυρίστηκε στο Άγιον Όρος με άδεια της Ιεράς Κοινότητος, με τίτλο «εί έχεις καρδίαν, δύνασαι σωθήναι» εδώ

Η. ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ & ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ

με συλλογές κειμένων και στοιχείων από ευαισθητοποιημένους πιστούς, ενδεικτικά:

-ιερά μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου εδώ

-ιερά μονή Εσφιγμένου Αγίου Όρους εδώ

-ιερός ναός Αγίας Κυριακής Χαριλάου εδώ

-«Αντιαιρετικό Εγκόλπιο» εδώ, εδώ, εδώ

-«ΟΟΔΕ» εδώ (ενότητα Σχισματικός Παλιοημερολογιτισμός)

Θ. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΑΠΑΤΗΣ ΣΙΓΙΛΛΙΟΥ ΠΕΡΙ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ
Ακολουθεί η εργασία του αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου με τίτλο
«Έλεγχος παραποιήσεως συνοδικών εγγράφων και πατριαρχικών αποφάσεων»
μέρη 1-3
https://www.scribd.com/doc/255450414/%CE%97%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%87%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%BF%CF%82-1-3
και μέρος 4ο
https://www.scribd.com/doc/255450910/%CE%97%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%8E%CE%BD-%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CF%87%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%BF%CF%82-4
και σχετικό δημοσίευμα στο περιοδικό «Εκκλησιαστικός Φάρος»
https://www.scribd.com/doc/255451011/%CE%95%CE%9A%CE%9A%CE%9B%CE%97%CE%A3%CE%99%CE%91%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A3-%CE%A6%CE%91%CE%A1%CE%9F%CE%A3-35-1936
και η εργασία του ιδίου με τίτλο «Επί τινος δήθεν ανεκδότου εγκυκλίου του ΚΠόλεως Ιερεμίου β'»
http://stwmenkalws.blogspot.gr/2015/04/blog-post_17.html

Ι. ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ

εδώ και εδώ

Οι εκτιμήσεις περί του αριθμού των παλιοημερολογιτών στην Ελλάδα ποικίλλουν δραματικά: 500.000-2.000.000 σύμφωνα με παλιοημερολογίτες αρχηγούς (φαντασιακό βεβαίως), περίπου 60-70.000 σύμφωνα με τον Πειραιώς Σεραφείμ, 40-50.000 σύμφωνα με δημοσιογράφους, λιγότεροι από 50.000 σύμφωνα με έκθεση του 2001 του State Department για την Ελλάδα, 20-25.000 σύμφωνα με στατιστικολόγους… Για τον αριθμό και τα γενικά χαρακτηριστικά των διαφόρων παλιοημερολογίτικων παρατάξεων επιχειρήσαμε στις αρχές του 2015 μία καταγραφή, την οποία δημοσιεύουμε εδώ, από την οποία προκύπτει, ούτε λίγο, ούτε πολύ, πως οι παλιοημερολογίτικες παρατάξεις στην Ελλάδα στις αρχές του 2015 υπερβαίνουν τις δέκα (10), είναι τουλάχιστον όσες η έρευνά μας κατάφερε να εντοπίσει. Οπωσδήποτε ο αριθμός των παρατάξεων δεν μένει σταθερός στο χρόνο, όπως η σύντομη ιστορία του παλιοημερολογιτισμού στην Ελλάδα έως σήμερα μαρτυρά (1935-2015) και όπως εμπράκτως αποδεικνύεται από τη διαρκή ζύμωση, διάσπαση, διαφοροποίηση και επαναμόρφωση ομάδων, συμμαχιών και εντάσεων στον χώρο του ελλαδικού «παλιού ημερολογίου».

Μ.Γ.

Παρατηρήσεις:

1. Ζητούμε συγγνώμη για τις αναπόφευκτες επαναλήψεις μεταξύ των παραπομπών μας.

2. Ευχαριστούμε όσους μας οδήγησαν στη δημιουργία του παρόντος με τα πάσης φύσεως σχόλιά τους, ιδίως τους αξιοτίμους κκ. Μιχάλη Καρακατσάνη, Γιάννη Κολοκυθά, Δημήτρη Αντωνάκη και Αθανάσιο Συνάθη.